In mijn eerste blogpost heb ik een belangrijk probleem van het leren van Chinees op een Nederlandse school aangestipt: het is voor Nederlandse leerlingen moeilijk om Chinees te leren. Niet alleen omdat deze taal zo ver van ons af staat, maar ook omdat we in ons dagelijks leven niet in contact komen met gesproken of geschreven Chinees. In mijn lessen probeer ik daarom zo veel mogelijk Chinees te laten horen en in de hogere klassen laat ik ze ook Chinees lezen. In deze blogpost bespreek ik de monoloog als middel om de leerlingen nieuwe woorden aan te leren.
Op de school waar ik momenteel les geef, wordt de methode Chinees ’n Makkie gebruikt. In deze methode worden onderwerpen aangeboden die met het dagelijks leven te maken hebben. Eerst leren de leerlingen zichzelf voor te stellen, daarna worden hobbies behandeld en onderwerpen als het weer en het verkeer. Deze onderwerpen lenen zich heel goed voor een monoloog.
Als voorbereiding voor de les schrijf ik een monoloog die ik zelf in de klas voordraag. Deze hoeft niet lang te zijn. Vaak kies ik ervoor om ook onbekende woorden te gebruiken. Op die manier leren de leerlingen niet woord voor woord te ontcijferen, maar ze leren dat ze door bepaalde woorden op te pikken toch erachter kunnen komen waar de monoloog over gaat. Ik probeer altijd zo veel mogelijk nieuwe woorden van de nieuwe les in de monoloog op te nemen, zodat die in elk geval geoefend worden.
Vervolgens bedenk ik een oefening bij de monoloog. Deze oefening zorgt ervoor dat de leerlingen houvast hebben: ze hoeven niet alles te verstaan, maar ze moeten de juiste dingen opvangen. Zo kunnen ze gerichter luisteren. Vaak zitten er in de vraag ook een paar hints over wat er in de monoloog gezegd wordt. Hierbeneden zal ik een aantal oefeningen beschrijven die ik al eerder toegepast heb in mijn lessen.
Monoloog met een plaatje
In een derde klas heb ik een plaatje in het Chinees beschreven. De les ging over vervoersmiddelen en de leerlingen moesten die les de woorden 前面，后面，左边 en右边 leren. Ik heb een leuk, druk plaatje uitgezocht met veel auto’s, bussen en tractors erop en heb beschreven wat ik zag. De eerste keer dat ik de monoloog uitsprak, konden de leerlingen het plaatje zien en konden ze zien wat ik allemaal aanwees. Daardoor kregen ze al een idee waar het over ging. De tweede keer kregen ze een stencil waarop de monoloog in pinyin en karakters was uitgetypt (Monoloog verkeer). Alleen, er zaten gaten in de tekst. De leerlingen moesten nog een keer luisteren en de ontbrekende woorden invullen. Deze ontbrekende woorden waren natuurlijk de woorden die ze die les moesten leren. Toen ze daarmee klaar waren, hebben we de tekst opgelezen en vertaald, soms gebruik makend van het plaatje als er nieuwe of onbekende woorden waren.
Een variant op monoloog met een plaatje
Bij het onderwerp gezin heb ik al vaak een monoloog gehouden met een plaatje. Ik laat dan een foto zien van mijn gezin en ik vertel de leerlingen dat ik de gezinsleden in het Chinees ga voorstellen en dat ik hun leeftijd noem. De leerlingen moeten dan de gezinsleden en de bijbehorende leeftijden opschrijven. Bij deze oefening gebruik ik soms nieuwe woorden, maar niet veel. Bovendien is de structuur van wat ik zeg steeds hetzelfde: 这是。。。他。。。岁. De leerlingen vinden het fijn als ik alles een tweede keer herhaal, want vooral de getallen zijn moeilijk om in één keer te verstaan.
Deze oefening kun je de volgende les herhalen als je de leerlingen als huiswerk geeft dat ze een foto moeten nemen van hun eigen gezin en daar de gezinsleden in karakters en pinyin bij moeten schrijven. Vervolgens laat ik een paar leerlingen deze foto voor de klas presenteren. Dan kun je de klas weer dezelfde oefening laten doen.
Monoloog met multiple choice oefening
Bij beginnende leerlingen maak ik vaak een monoloog van iemand die zichzelf voorstelt. De leerlingen krijgen dan een stencil waar telkens vier mogelijkheden op staan (vier namen, vier leeftijden, vier vlaggen, enz.). Telkens moeten ze kiezen welke de juiste is. Bij het uitleggen van de oefening horen de leerlingen al dat het iemand is die zichzelf voorstelt. Hierdoor krijgen ze al een idee van wat er gaat komen. Op het stencil zet ik ook altijd een aantal plaatjes. Dit maakt het visueel aantrekkelijker en het zorgt ervoor dat het geen vertaaloefening wordt. Hier vind je de monoloog zoals ik hem vaak geef.
Deze monoloog kan zo lang zijn als je zelf wil; hoe verder een groep is, hoe meer items je kunt toevoegen. Bij deze oefening kies ik er meestal voor om geen nieuwe woorden te gebruiken, aangezien alles nog een beetje nieuw is. Bij elke zin die ik zeg, moeten ze iets invullen.
Na het bespreken van de antwoorden, laat ik de leerlingen vaak zelf aan de slag gaan. Zij moeten in groepjes een persoon gaan samenstellen uit de nog niet genoemde antwoorden. Ze beschrijven die persoon dan in het Chinees. Als elk groepje dit heeft voorbereid, kan ik ze elkaar weer nieuwe luisteroefeningen laten afnemen: ik heb net zo veel luisteroefeningen als dat ik groepjes gemaakt had. In totaal is een klas makkelijk een half uur bezig met deze oefening.
Het nut van de monologen
Deze monologen hebben in mijn ogen allemaal hetzelfde nut: de leerlingen krijgen een behoorlijke hoeveelheid gesproken Chinees te horen. Ze horen de nieuwe woorden in zinsverband en moeten iets met die woorden gaan doen. Daardoor zullen ze ze sneller kunnen onthouden. De oefeningen zijn zowel te gebruiken bij nieuw te leren woorden als bij herhalingsoefeningen. Ten slotte kun je de leerlingen ook zelf aan de slag laten gaan. Ze hebben dan al een voorbeeld gehoord en kunnen hun eigen monoloog op dezelfde manier maken. Als dat lukt, hebben ze de woorden nog een keer herhaald en spreken ze zelf ook weer flink wat Chinees.
Vooral omdat Chinees een vak is dat vaak beperkt blijft tot binnen de les, is het denk ik belangrijk om veel aandacht te besteden aan het beluisteren en praten van Chinees. Met deze monologen kan dat. Als je zelf nog creatieve ideeën hebt voor een oefening bij een monoloog, plaats dan een reactie! Dan kan ik ook weer nieuwe dingen uitproberen.