Door een vak als Chinees te volgen, krijgen de leerlingen in Nederland een uitstekende kans om ook in aanraking te komen met de cultuur van China. Soms dringt die cultuur door tot bij ons, zoals bijvoorbeeld met Chinees Nieuwjaar, maar meestal blijft hij toch ver weg in Azië.
Als docent Chinees zie ik het ook als mijn taak om de leerlingen aan die rijke cultuur te laten proeven. Bijvoorbeeld op het gebied van kunst, religie en literatuur, maar ik behandel ook gewone zaken uit het dagelijks leven van Chinezen, zoals Chinees eten.
In deze blog ga ik niet verder uitleggen waarom ik denk dat de cultuur rondom de taal zo belangrijk is, maar ik beschrijf hoe je een leuke cultuurles kunt geven.
Het ontwerpen van cultuurlessen vind ik ontzettend leuk, maar er gaat vaak veel tijd in zitten. Eerst moet je bedenken welk onderwerp je wil nemen, dan wat interessant is voor de leerlingen en vervolgens moet je jezelf de vraag stellen: hoe kan ik dat overbrengen? Welke werkvormen ga ik gebruiken? Hierbij moet je ook bedenken aan welke leeftijdsgroep je de les geeft, hoeveel tijd er beschikbaar is en wat voor hulpmiddelen je kunt gebruiken (computer, beamer, smartboard, film, boek, stencils, etc.)
Een goed opgezette cultuurles is voor de leerlingen erg leuk. Vaak geeft het ook even een adempauze in een les. Een goede cultuurles bevat ook een opdracht voor de leerlingen. Lang luisteren en stil zitten is vaak moeilijk, hoe interessant het onderwerp ook is. Deze opdracht hoeft niet groot te zijn of veel tijd in beslag te nemen. Een aantal opdrachten die ik al heb uitgeprobeerd zal ik hierbeneden beschrijven en in een volgende blog.
Mindmap
Als je als docent uitleg geeft over een bepaald onderwerp, kun je de leerlingen de opdracht geven een mindmap te maken. Het eerste stukje kun je samen met hen maken (Wat moet er in het midden? Wat hoort eromheen?) en de rest maken ze zelf. Zo'n mindmap kan hen helpen structuur te zien in je uitleg. Vertel hen ook vooral dat deze methode ook bij andere vakken toegepast kan worden! Bij het maken van zo'n mindmap zijn de leerlingen rustig aan het werk en worden ze minder snel afgeleid. Als je dan aan het eind van de les een rondje langs de tafels maakt, zie je vaak heel mooie creaties! Laat de leerlingen ook elkaars mindmap bekijken en wijs erop dat rechte lijntjes en kleurtjes het geheel nog duidelijker kan maken.
Tekening
Bij iets abstractere onderwerpen zoals meditatie en geneeskunst kan het verhelderend werken als je de leerlingen een tekening laat maken en deze laat presenteren aan de klas. Tijdens de uitleg in de les krijgen de leerlingen de tijd om een tekening te maken en ze mogen deze thuis afmaken. De volgende les laat je een paar leerlingen hun tekening presenteren, waarbij hij of zij uitlegt wat er precies op de tekening staat en waarom. Laat ook vooral leerlingen uit de klas vragen bedenken om een nog duidelijker verhaal te krijgen!
In mijn les over geneeskunst kwamen hier heel verrassende resultaten uit. Sommige leerlingen hadden veel plaatjes met allerlei elementen die ik verteld had, terwijl sommigen het tot één geheel verwerkten of alleen een stukje van het verhaal op papier uitdrukten. Je komt trouwens ook heel verrassende ideeën tegen. Bijvoorbeeld een jongen die van de vijf elementen een mens samenstelde. Ik had verteld dat al die vijf elementen deel uitmaken van het lichaam en dat had hij heel letterlijk in zijn tekening verwerkt. Ik weet niet meer precies hoe het in elkaar zat, maar het was in ieder geval een tekening van een mens met een houten hoofd en vlammend haar.
Door deze tekeningen zal de stof beter blijven hangen en doordat ze moeten uitleggen wat ze getekend hebben, vormt het ook nog een mooie terugblik op de inhoud van de vorige les.
Tekening vooraf
Vóórdat je een onderwerp bespreekt, kun je er ook voor kiezen de voorkennis van je leerlingen te peilen. Het is handig om te weten wat je leerlingen al weten van een onderwerp, niet alleen om te voorkomen dat je alleen vertelt wat ze al weten, maar ook om de nieuwe kennis beter te laten beklijven. Als je verwijst naar hun voorkennis en hier nieuwe dingen aan kunt verbinden, kunnen de leerlingen hun kennis makkelijk uitbreiden.
Om de voorkennis van leerlingen in kaart te brengen, kun je de leerlingen vragen woorden te noemen die bij hen opkomen bij noemen van het onderwerp van die les. Deze woorden kun je dan op het bord schrijven en ernaar terug verwijzen tijdens de les.
Je kunt de leerlingen ook een tekening laten maken. Dit heb ik bijvoorbeeld gedaan bij het onderwerp Wonen in China. De leerlingen moesten hun blaadje dubbelvouwen en aan de éne kant een huis tekenen zoals de Chinezen vroeger hadden en aan de andere kant een huis zoals het er tegenwoordig in China uitziet. De leerlingen vonden het leuk om dit te tekenen en ik kon in één oogopslag zien wat hun voorkennis was. Tijdens de rest van de les verwees ik uiteraard ook naar hun tekeningen.
In de volgende blog zal ik meer manieren bespreken om een cultuurles vorm te geven!